Tarbiyah Keluarga Melalui Aktiviti Berusrah: Huraian Surah-Surah Pilihan dalam Juz Amma dari Kitab Na?ar?t F? Kit?billah
Family Education through Usrah Activity: Selected Surah Juz Amma from Kitab Na?ar?t F? Kit?billah
Keywords:
Zainab al-Ghazali, education, family, exegesis, Naẓarāt fī KitābillahAbstract
Al-Quran diturunkan sebagai panduan hidup manusia yang mengandungi tarbiyah dalam pelbagai aspek, dan untuk memahaminya ilmu Tafsir telah membantu seseorang mendalami aspek tarbiyah dengan lebih terperinci. Kajian ini menfokuskan surah Makkiyah sebagai tahap permulaan generasi Muslim yang menjadi asas utama dan telah menjadi contoh ikutan zaman berzaman. Zainab al-Ghaz?l? (ZAG) adalah tokoh mufassir wanita dari Mesir yang sangat berdedikasi dalam mendidik generasi Muslim melalui tarbiyah far?iyyah, usrah dan ummah. Artikel ini berfokus kepada tarbiyah yang terdapat dalam tiga (3) surah Makkiyah dalam J?z ‘Amma yang telah digarap dari tafsir Na?ar?t f? Kit?billah, iaitu surah al-Zalzalah, at-Tak?thur, dan al-‘A?r. Dengan menggunakan metode kualitatif kajian ini mendapati ZAG mengaplikasikan terjemahan secara langsung dengan kaedah da‘w? dan tarbaw?. Kajian ini turut membuktikan unsur-unsur tarbiyah dalam surah Makkiyah dalam aktiviti berusrah berjaya membina generasi kepimpinan Muslim yang unggul sehingga dapat membina kerajaan Islam di serata dunia.
The Quran was revealed as a guidance for human beings. It contains the element of education in various aspects. Understanding the knowledge of Quranic exegesis has helped us to delve into aspects of family education into more details. This article focuses on Meccan surah as the beginning stage of the Muslim generation and the main foundation that was examplied by the next generations. Zainab al-Ghazal? (ZAG) was a female exegete from Egypt who was a very dedicated person in educating the Muslim generation through individual, family, and ummah education. Hence, this article will focus on the family education which found in the three (3) surahs of J?z ‘Amma which has been extracted from Na?ar?t f? Kit?billah, namely al-Zalzalah, al-Tak?thur, and al-‘A?r. By adapting a qualitative method, this article found that ZAG used a direct translation with da‘w? (preaching) and tarbaw? (education) methods. This study also proves the elements of family education in Meccan surah in the usrah activity have succeeded in building a generation of superior Muslim leadership that have been the foundation of Islamic governments all around the world.
References
Ab? Shahbah, M. (1992). al-Madkhal li Dir?sat al-Qur?n al-Kar?m. Kaherah: Maktabah as-Sunnah.
Adabi, F. E. F., & Yusof, M. (2020). Pembangunan Mahasiswa Melalui Program Tarbiah oleh Belia Harmoni di Selangor. Jurnal Usuluddin, 48(2), 95-132. https://doi.org/10.22452/usuluddin.vol48no2.4.
Adnan, A. A. Z. & Ahmad., N (2009). 50 Tokoh Islam Yang Mengubah Dunia. Kuala Lumpur: t.pt.
Ahmad, I. (2005). Panduan Usrah. Kuala Lumpur: Sarjana Media.
Al-Abdlie, J. J. A. (2019). A Multidemensional Approach to Islamic Feminism: Comparing the Writings of Amina Wadud, Fatima Mernissi, and Zainab Al-Ghazali (Tesis Doktor Falsafah, tidak diterbitkan), Hamad Bin Khalifa University, Qatar.
al-Bagh?w?, M. (1991). Tafsir al-Bagh?w?: Ma‘?lim al-tanz?l. Jil. 15. Riyadh: Dar al-Tayyibah.
al-Bann?’, H. (2003). Himpunan Risalah Imam Hasan Al-Banna. t.tp.: t.pt.
al-B?z, A. (2007). al-Tafs?r al-Tarbaw? Li al-Qur’?n al-Kar?m. Kaherah: Dar Salam.
al-Hash?m?, I. (1989). Al-D?’iyah Zainab al-Ghaz?l?: Mas?rah Jih?d wa ?ad?th min al-Dhikriy?t min Khil?l Kit?batih?. Kaherah, Mesir: Dar al-I’tisam.
al-Jubail?, Z. A. (2006). Na?ar?t f? Kit?billah. Jil. 1 & 2. Kaherah: Dar al-Tauzi’ Wa al-Nashr.
al-Mawd?d?, A. (1984). Fundamentals of Islam. Bandung: Pustaka.
al-Qa???n, M. (1998). Mab??ith f? ‘Ul?m al-Qur’?n. Beirut: Muassasah al-Risalah.
al-Qur?ub?, A. A. (2006). al-J?mi‘ li a?k?m al-Qur’?n. Jil. 16. Beirut: Maktabah al-Risalah.
al-Sa’di, A. (2002). Tays?r al-Kalim al-Ra?m?n. Arab Saudi: Dar al-Salam.
al-?abar?, A. J. (t.th.). Tafs?r al-?abar?: J?mi‘ al-Bay?n ‘an Ta’w?l ?y al-Qur’?n. Jil. 15. Kaherah: Maktabah Ibn Taimiyyah.
al-Zarq?n?, M. A. A. (1996). Man?hil al-‘Irf?n f? ‘Ul?m al-Qur’?n. Beirut: Dar Ihya’ al-Thurath al-Islami.
al-Zuhail?, W. (2009). Tafs?r al-Mun?r. Jil. 15. Beirut: Dar al-Fikr.
Basiron, N. F. M. (2013). Rujukan al-Quran dan al-Hadith dalam Penelitian Fenomena Gempa Bumi. Jurnal Usuluddin, 38, 31-50.
Debian, R. E. A. M. (2017). Packaging Zainab Al-Ghazali: The Gendered Politics of Translation and the Production of “Moderate” Muslim Sister and Islamism. International Relations, 5(4), 205-224. https://doi:10.17265/2328-2134/2017.04.002.
Dozan, W. (2019). Analisis Makna al-‘Asr Studi Komparatif Terhadap Tafsir al-Mi?b?h dan Tafsir al-Sya’r?w?. el-'Umdah, 2(1), 38-55. https://doi.org/10.20414/el-umdah.v2i1.911.
Fakhruddin, A., & Awang, A. (2020). Sorotan Literatur Terhadap Cabaran Pendidikan Islam Anak-Anak Mualaf di Malaysia. Al-Irsyad: Journal of Islamic and Contemporary Issues, 5(2), 444-455.
Ghazali, U. Z. M., & Sabjan, M. A. (2019). Zainab Al-Ghazali: Sejarah Kebangkitan Mujahidah Islam di Mesir: Zainab Al-Ghazali: A History of Mujahidah Awakening in Egypt. ‘Abqari Journal, 46-58. https://doi.org/10.33102/abqari.vol19no1.192.
??mid, A. G. (2007). Min Juh?d al-Ma’rah F? Tafs?r al-Qur’?n al-Kar?m. Mesir: al- Nashr Lil al-Jamia‘at.
Hamka. (2018). Tafsir Juz Amma. Malaysia: PTS Publishing House Sdn. Bhd.
Herry, S. H. (2019). Zainab Al-Ghazali Tokoh Reformis Islam di Mesir (1917-2005) (Latihan Ilmiah, tidak diterbitkan), Universitas Islam Negeri Alauddin Makassar, Indonesia.
Hodzori, N. K., Majid, L. A., & Abdullah, W. N. W. (2020). Pembudayaan Positif di Sekolah dalam Mencegah Remaja daripada Berpacaran: Positive Culture at School in Preventing Teenagers from Coupling. Sains Insani, 5(1), 8-13. https://doi.org/10.33102/sainsinsani.vol5no1.122.
Hussin, M. Y. (2019). Usrah dan Harakah: Beberapa Panduan Asas. Kuala Lumpur: Dewan Pustaka Fajar.
Ibn ‘?shur, M. T. (1984). al-Ta?r?r wa al-Tanw?r. Jil. 30. Tunisia: Dar Sahnun.
Ibn Kath?r, A. F. (t.th.). Tafs?r al-Qur’?n al-‘A??m. Jil. 4. Beirut: Dar al-Fikr.
Izzudin, S. A. (2002). Tarbiyah Dzatiyah Kiat Sukses Menejemen Diri. Solo, Indonesia: Burhanul Ikhwan Product.
Lewis, P. (2007). Zainab al-Ghazali: Pioneer of Islamist Feminism. Journal of History, 1-47.
Ma?m?d, A. H. (2005). Was?’il al-Tarbiyyah ‘Inda Ikhw?n al-Muslim?n. Qatar: Wahdah al-Islamiyah.
Makmun-Abha, M. (2013). Gempa Bumi dalam Al-Qur’an (Tafsir Tematik). ESENSIA: Jurnal Ilmu-Ilmu Ushuluddin, 14(1), 19-36. https://doi.org/10.14421/esensia.v14i1.748.
Mas'ud, I., Awang, M. Z., Ramli, N. A. A., & Shafi, S. B. M. (2021). Konsep Hospital Mesra Ibadah: Tadbir Urus Berasaskan Maqasid Al-syariah Dan Peranan Zakat. AZKA International Journal of Zakat & Social Finance, 71-90. https://doi.org/10.51377/azjaf.vol1no2.31.
Mas'udah, L. (2018). Makna Lafadz Tarbiyah dengan Term Lain yang Identik dalam al Quran. JALIE; Journal of Applied Linguistics and Islamic Education, 2(1), 187-201.
Mujib, A. (1997). Hakikat Pendidikan Islam. (Latihan Ilmiah tidak diterbitkan), IAIN Imam Bonjol Padang, Indonesia.
Nurasih, W., Rasidin, M., & Witro, D. (2020). Islam dan Etika Bermedia Sosial bagi Generasi Milenial: Telaah Surat Al-’Asr. Al-Mishbah: Jurnal Ilmu Dakwah Dan Komunikasi, 16(1), 149-178. https://doi.org/10.24239/al-mishbah.Vol16.Iss1.194.
Qu?b, S. (2004). F? ?il?l al-Qur’?n. Jil. 6. Beirut: Dar al-Shuruq.
Ramadhani, W. (2018). Bintu Syati’ Dan Penafsirannya Terhadap Surah Al-‘asr Dalam Kitab At-tafsir Al-bayani Lil Qur’anil Karim. Jurnal At-Tibyan: Jurnal Ilmu Alqur'an dan Tafsir, 3(2), 265-281. https://doi.org/10.32505/at-tibyan.v3i2.717.
Rochmad, R., & Khaled, N. A. (2020). Qadhâya al-Mar’ah al-Ijtima’iyah al-Haditsah ‘Inda Zainab Al-Ghazali Fi Tafsiriha “Nazharât Fî Kitâbillah”. Studia Quranika, 4(2), 201-222. http://dx.doi.org/10.21111/studiquran.v4i2.3808
Shihab, M. Q. (2002). Tafsir al-Misbah: Pesan Kesan dan Keserasian Al-Qur’an. Jil. 15. Jakarta: Lentera Hati.
Shodiq, M. (2020). Mensyukuri Nikmat dan Cara Membuktikannya Perspektif Surat Al-Kautsar Ayat 1-3. Jurnal Tafsir-Hadits STIU Darul Hikmah, 6(2).
Urwah, A. (1987). Risalah Usrah. Jil. 3. Kuala Lumpur: Pustaka Salam.
Usman, A. H., Shaharuddin, S. A., Salleh, N. M., Nasir, M. N., Wazir, R., & Shahabudin, M. F. R. (2020). Elemen Syukur Dalam Psikoterapi Islam: Adaptasi Terhadap Rawatan Pedofilia. Jurnal Pengajian Islam, 13(1), 86-97.
Wan Ahmad, W. A., Mohd Zainal Abidin, A. F., & Mohamed, Y. (2018). Analisis Gambaran Perumpamaan Tentang Hari Kiamat dalam Juzuk Amma. Journal of Fatwa Management and Research, 13(1), 676-686. https://doi.org/10.33102/jfatwa.vol13no1.220.